Wat onderscheid een goede mix van een slechte?
Wat moet je doen, hebben of kunnen om een goede mix te maken?
Software en hardware zijn deze dagen voor niemand een probleem. Veel (ook goede) software is vandaag de dag voor weinig te koop en hardware prijzen zijn dankzij de populariteit enorm gekelderd en hierdoor is ruim voldoende kwaliteit spul betaalbaar geworden.
Ik kom veel mensen tegen welke professionele soft en hardware hebben maar waarvan de resultaten helaas dit vaak niet laten horen.
Ik ben dan ook overtuigd dat de kunst (art) van mixen hem niet in de spullen zit. Natuurlijk zal goede soft en hardware het werk makkelijker (of misschien door overdaad juist moeilijker) maken, het biedt in ieder geval de mogelijkheid.
Het begint allemaal met goed kunnen luisteren en plannen.
Te vaak wordt er driftig aan de knoppen gezeten zonder ook maar een idee te hebben wat de bedoeling is.
Dit is funest! Laten we eens eerst beginnen met luisteren.
Hoe klinkt het en wat (als het zo is) mankeert er aan?
Om te kunnen oordelen OF er wat aan mankeert zullen we een referentie moeten hebben, een idee over hoe het zou moeten klinken.
Dit is dan ook zo’n beetje het moeilijkste. Een referentie kan een ander voor ons bekend nummer zijn of een geluid die we kennen uit onze herinnering.
Hoe hoort een piano (of wat dan ook) te klinken? Mensen welke nooit in het echt een piano hebben gehoord zullen het moeten doen met wat ze ooit in ander nummers hebben gehoord.
Dat zal hun referentie zijn. Als onze doel is dit geluid te evenaren kunnen we nog beperkt worden door de kwaliteit van de opname. Ik bedoel hier niet (alleen) de technische kwaliteit maar vooral ook het spel, akoestiek, plaatsing van microfoons noem maar op. We kunnen alleen met het materiaal wat we hebben het beste resultaat proberen te boeken.
We zullen alles wat we horen refereren aan wat wij aan geluiden kennen zo ervaren we ook elk een geluid anders dan een ander.
Als we zelf de opnames maken dan kunnen (en moeten) we hier veel aandacht aan geven. En omdat we dit nu eenmaal niet meer daarna kunnen veranderen zal dit al met het idee over het eindresultaat gedaan moeten worden.
Er is niks op tegen om een nummer al opnemend samen te stellen. Maar dit moeten we dan wel doen met het idee om een nummer te creëren en niet om het opnemen. Zo kunnen we een idee krijgen van hoe het resultaat moet klinken. We kunnen met de artistieke kant van het nummer experimenteren. Pas als we uiteindelijk weten hoe we het nummer willen hebben kunnen we ook beginnen met de uiteindelijke opnames, en deze dan zo uitvoeren met het uiteindelijke doel voor ogen.
Een voorbeeld. Iemand komt bij mij om opnames te maken van een nummer met akoestisch gitaar en zang. Dus we gaan zitten en nemen de boel op en klaar. Tijdens het mixen begint de artiest over dat het volgens hem best mooi zou zijn als er op een gegeven moment een opbouw met drum en bas in zou komen. Leuk idee, dus wij voegen er drum en bas aan toe. Vervolgens bedenkt hij een break in het nummer. Paar opnames verder en de break zit er in. Voor opbouw naar de break is het wellicht leuk om wat elektrisch gitaar er aan toe te voegen, prima, doen we.
Met alle opnames ga ik aan de slag en als ik dan naar het resultaat luister beginnen er verschillende dingen mij te storen. De zang is op basis van alleen akoestisch gitaar opgenomen en dus op plaatsen te timide. De akoestisch gitaar spel tijden de opbouw is over ritmisch, de….
Ik ga met alle technische foefjes aan de slag, wat saturatie op de zang bij de opbouw. Flink aan het editen hier en daar. Zware EQ, compressie en de wereld aan automation om impact te geven…
Samen met de artiest luister ik naar het resultaat en vervolgens neigt hij om het toch maar op alleen akoestisch met zang te houden. Begrijpelijk, of…. Juist, het idee is er nu en laten we dan ook nu pas de uiteindelijke opnames gaan maken.
We hebben nu een idee wanneer wat gaat gebeuren in het nummer. We hebben nu een idee van hoe het op welk moment moet gaan klinken. We maken enkele basis opnames zodat we deze kunnen vervangen met de uiteindelijke opnames. Hij hoort nu tijdens de uiteindelijke akoestisch gitaar opnames wanneer de drum, bas en elektrisch gitaar inkomen en past zijn spel daarop aan. De microfoon plaatsing van de akoestische gitaar is nu ook anders aangezien het dan beter past bij de rest.
Tijdens zijn zang partij geeft hij een stuk meer body bij de opbouw om na de break weer heel timide en dichtbij te worden.
Het mixen is uiteindelijk niet veel meer dan een heel klein beetje EQ aanpassingen, wat compressie hier en daar om de dynamiek in de hand te houden, wat reverb om verschillende geluiden in de correcte ruimte te plaatsen en de boel verder balanceren in volumes (met nagenoeg geen automation). Het uiteindelijke resultaat is naar volledig tevredenheid van de artiest. Luisteraars vinden het een geweldig nummer en een goede mix.
Mede mixers vragen welke hardware, software en plug-ins er zijn gebruikt maar..
Hoe is dit allemaal tot stand gekomen? Door een plan en een aanpak welke alleen maar het einddoel voor ogen had. En, een reverentie zodat we wisten hoe het uiteindelijk zou moeten gaan klinken.